Alzheimer yaşın ilerlemesine bağlı olarak ortaya çıkan, beyin hücrelerinin yok olmasına neden olan nörodejenarif bir hastalıktır. İlerleyen bir hastalıktır. Alzheimer hastalığına yakalanan bireylerde bazı beyin fonksiyonlarının azaldığı gözlemlenmektedir. Halk arasında bunama olarak da bilinmektedir. Sıklıkla 60’lı yaşlardan sonra bu hastalığa rastlanır.
Alzheimer hastalığı sebebiyle oluşan belirtiler kişilere ve hastalığın evrelerine göre değişiklik gösterebilir. Hastalığın en yaygın belirtileri şunlardır:
Başlangıç Döneminde Görülen Belirtiler
· Unutkanlık
· Psikiyatrik ve davranış bozuklukları
· Konuşmada zorluk
· Karar vermede güçlük çekme
· Rutin işleri yerine getirememe
Orta Dönemde Görülen Belirtiler
· Halüsinasyonlar görmeye başlamak
· Konuşmada güçlük çekmek
· Saldırgan tutumlar sergilemek
· Zaman kavramının kaybolması
· Çevredeki insanlardan şüphe duymak
İleri Dönem Belirtileri
· Konuşma yeteneğini kaybetmek
· Kilo kaybı yaşamaya başlamak
· İdrar kaçırma sorunu yaşamak
· Kısa-uzun süreli hafıza problemleri yaşamak
· Yardım almadan hareket edememe
Alzheimer hastalığının 3 evresi vardır.
1-Erken Evre
Bu evrede belirtiler oldukça azdır ve gözlemlenmesi zor olabilir. Kişi rutin hareketlerini kendisi gerçekleştirebilir. Bu evrede basit unutkanlıklar görülebilir fakat hastanın iletişim becerilerinde herhangi bir sorun olmamaktadır.
2-Orta Evre
Bu evrede belirtiler artmaya başlar ve genellikle Alzheimer tanısı bu evrede konur. En uzun evredir ve uzun sürebilir. Bu evrede hastalarda apraksi adı verilen bozukluk, konuşma becerisinde kayıplar olarak ortaya çıkar. Hasta zamanla rutin işlerini yapmakta zorlanır. Hastalarda agresiflik, paranoya ve anksiyetede artış gözlemlenebilir.
3-İleri Evre
Bu evrede ki hastalar tamamen bakıma muhtaç haline gelirler. İdrarını tutamama, konuşma ve hareket güçlükleri gözlemlenir. Bu evredeki hastalarda enfeksiyonda artış ve buna bağlı olarak da organ yetmezliği gözlenebilir. Bunlara bağlı olarak da ikincil sebeplerle ölüm gerçekleşmektedir.
Alzheimer testi kendiniz ile ilgili farkındalığınızı artırmak için yapılan testlerdir. Bilimsel bir test olmamakla beraber kesin tanı ve bilgi vermez.
Ancak kesin Alzheimer tanısı için radyolog tarafından Bilgisayarlı Tomografi (BT) çekimi ya da Manyetik Rezonans Görüntüleme (MR) çekimi ile beyin bölümünün alanını hesaplayarak ve bununla birlikte genetik testler ve laboratuvar testleri yapılarak tanı konulabilmektedir.
Alzheimer hastalığının nedeni kesin olarak bilinememektedir. Ancak başlıca nedenleri şöyle sıralanabilir:
· Yaşın ilerlemesi
· Genetik faktörler
· Ani kayıp ve travmalar
· Obezite
· Sürekli depresyon hali
· Alkol, sigara ve madde kullanımı
· Hareketsiz yaşam
· Düşük eğitim seviyesi
Alzheimer hastalığına kadınlarda daha sık rastlanmaktadır. Bunun nedeni ise menopozdan sonra östrojen hormonunun azalmasıyla birlikte beynin dejeneratif hastalıklara karşı savunmasız hale gelmesidir.
Alzheimer tedavisi hastalığı yavaşlatmak ve bazı belirtilerin ortadan kaldırılması için uygulanan bir tedavidir. Kesin bir tedavisi yoktur fakat ilaç ve semptomatik tedavi uygulamalarıyla Alzheimer hastasının kavrama yeteneği ve davranışsal bulgularında oluşan problemlerin azalmasına yardımcı olunabilir.
Bilişsel stimülasyon terapisi gibi tedavi yöntemleri ile hastanın konuşmasına ve hafızasına yardımcı olunabilir. Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) tarafından onaylanmış olan ilaçlar Orta Evre Alzheimer hastalıklarında ve İleri Evre Alzheimer hastalıklarında kullanılmaktadır. Kullanılan bu ilaçlar Alzheimer’in belirtilerini azaltmak ve davranışsal problemleri gidermek için doktor gözetiminde verilir.
· Donepezil
· Rivastigmin
· Takmin
· Memantin
Bu ilaçlar en sık tercih edilen ilaç türleridir. Bu ilaçlar kesin tedavi yöntemi değildir. Hastalığın oluşan semptomlarını azaltmaya yardımcı olabilirler.
Yaban mersini içerisinde bulunan flavonoidler sayesinde beynin hafızadan sorumlu olan bölgesi ‘’hipokompus’’ üzerinde etkili olmaktadır. Bu nedenden dolayı zayıflayan hafıza için kullanılabilir.
2. Omega-3 Yağ Asitleri
Omega-3 yağ asitleri; beynin ve sinir sisteminin düzenli olarak çalışmasında etkili olmaktadır. Ceviz, badem, keten tohumu, somon, sardalya, uskumru gibi besinlerde bulunmaktadır.
3. Avokado
Avokado yüksek miktarda antioksidan ve E vitamini içerdiği için nöron ve sinir hücrelerini korur. Bu nedenden Alzheimer’e yakalanma riskini azaltır.
4. Turunçgiller
Yüksek miktarda C vitamini içeren, aktioksidan özelliği bulunan limon, mango, portakal gibi turunçgiller beyinde zararlı içerik birikimini engelleyerek koruyucu özelliğe sahip olurlar.
5. Köri
Yüksek miktarda antioksidan içerir, bu nedenden dolayı beyinsel riskleri azaltmada etkilidir.
6. Yeşil Çay
Yeşil çay içerdiği flavonoidler sayesinde hafızayı geliştirmeye yardımcı olmaktadır. İçerdiği antioksidanlar hafızayı zayıflatan nöron kaybını baskılar.
· Ginko macunu
· Ginsengli macun
· Karabaş suyu
· Omega-3 kapsül
· Polen
