Dizanteri, bağırsak sisteminde ortaya çıkmış olan bağırsak iltihabıdır. Şiddetli ishal ve bulaşıcı olan bir hastalık türüdür. Bakteri, shigella basili veya enfeksiyon dizanteri nedenidir.
· Dizanteri kişide şiddetli veya hafif mide krampları ile dışkıda kanla veya mukus görülen oldukça şiddetli ishale yol açabilmektedir.
· Sıvı kaybının önüne geçebilmek için bol miktarda su alınmalıdır.
· Kişi için ölümcül olabilmektedir.
· Bu hastalığının belirtileri ve semptomları hafif seyreder ve birkaç gün içerisinde kaybolmaktadır.
Dizanteri genelde bir parazit veya bakterinin enfeksiyonundan dolayı ortaya çıkmaktadır. En çık görülen türü Shigella basilinden kaynaklanmaktadır. Buna dizanteri ya da şigelloz ismi verilmektedir.
Bu tür bakteriler şiddetli semptomlara neden olabilmektedir. Kötü temizlik alışkanlıkları, hijyen bu tür hastalığın çıkmasındaki asıl nedendir. Bozuk ve tarihi geçmiş olan yiyeceklerde şigelloza sebep olabilmektedir.
· Dizanteri komplikasyonları azdır.
· Bu hastalık süresi boyunca sık sık kusma, ishal olma ve hızlı bir şekilde dehidrasyona sebep olabilir.
· Bu durum çocuklarda ve bebeklerde ölümcül olabilmektedir.
· Amipli olan dizanteri süresi boyunca karaciğere yayılım gösterirse karaciğer apsesi oluşabilir.
· Dizanteri vakası kötü temizlik alışkanlıkları ve hijyenden kaynaklanmaktadır.
· Kişiler enfeksiyon riskini azaltmak için düzenli olarak, tuvalete çıktıktan hemen sonra ve yemek hazırlamadan önce elleri su ve sabun ile yıkamalıdır.
· Bunun dışında yolculuk yaparken sadece şişelenmiş ve kaynağı bilinmeyen su tüketilmesi, şişeden su içmeden önce şişenin ağzının temizlenmesi bu hastalığa yakalanma riskini azaltabilir.
Dizanteri semptomları ve belirtileri büyük ölçüde enfeksiyonun yayıldığı kısımdaki genel temizlik kalitesine bağlı olarak şiddetli veya hafif arasında değişir.
Dizanteri hastalığının en yaygın hafif olan belirtileri arasında; hafif mide ağrısı, mide krampları ve ishal yaşanır. Bu semptom ve belirtiler genellikle enfeksiyondan 1-3 sgün sonrasında ortaya çıkmaktadır. Normal şartlar içerisinde hasta olan kişi yaklaşık olarak 1 hafta içerisinde iyileşmektedir.
Amipler, genellikle hijyenik olmayan ortamlarda, vücut dışarısında uzun zaman hayatta kalabildikleri için hem suyu hem de yiyecekleri kirletebilirler. Ayrıca insanlara doğrudan bulaşabilmektedir. Aynı zamanda tuvaletten çıktıktan sonra insanların ellerine bulaşabilirler. Hijyene dikkat etmek enfeksiyonun yayılma riskini azaltmaktadır. Bu hastalık türü tropik bölgelerde daha sık görülmektedir.
Basilli kaynaklı dizanterinin semptom ve belirtileri enfeksiyondan 1-3 gün sonrasında ortaya çıkmaktadır. Normalde mide ağrısı ve ishal görülmektedir. Fakat dışkıda mukus veya kan görülmez.
Başlangıçta sürekli ishal görülebilir. Nadir olarak dışkıda mukus veya kan, yoğun bir şekilde karın ağrısı, mide bulantısı ve kusma görülebilir.
Amipli dizanteri ya da amipiyaz tipi dizanteri bir amip türü olan Entamoeba histolytica’dan kaynaklanmaktadır. Amipler kist oluşturmak üzere toplanırlar ve bu oluşan kistler vücuttan dışkı ile çıkarlar.
Amipli dizanteri belirtileri arasında kabızlık ve ishal, üşüme, titreme ve ateş, dışkının ağrılı olması, kan veya irin içeren ishal, kusma ve yorgunluk vardır. Enfeksiyona neden olan amipler bağırsak duvarında bir tünel açarlarsa kan dolaşım sistemine yayılarak diğer organlara da bulaşabilir.
Dizanterinin teşhisi sürecinde uzman doktor ilk olarak hastaya belirti ve semptomlarını öğrenmek için sorular sorar. Daha sonra hasta kişinin tıbbi geçmişi hakkında da sorular sorar. Son olarak da fiziki muayene gerçekleştirir.
Genellikle tropik bölgelerden yeni gelmiş olan bireylerden dışkı örneği alınması istenmektedir. Dışkıdan alınan örnek, gelecek olan laboratuvar sonuçları enfeksiyonun nedenini ortaya çıkarır.
Bu duruma ek olarak kanama başta olmak üzere şiddetli belirtilerin varlığı durumunda bir endoskopi veya ultrason taraması istenilebilir. Endoskopi esnasında, uzman doktor bir kamera veya mercek ile donatılmış içi boş olan bir tüpten yararlanmaktadır. Bu görüntüler sonucunda iç mukoza dokusunda delinme varsa saptanabilir.
Dizanteri hastalığının tedavisi bu hastalığın nedenine göre farklılık göstermektedir. Uygun olan tanının konulmasının ardından uygun olan tedaviye başlanır. Ancak ishal ya da kusması olan hastalar beyin dehidrasyonunu engellemek için mutlaka bol miktarda sıvı almalıdır.
· Prooplis macun
· Civanperçemi çayı
· Defne yaprağı suyu
· Mersin suyu
· Polen
Hafif semptomlara sahip basilli dizanteri, gelişmiş ve iyi hijyen alışkanlıklarının olduğu ülkelerde tedaviye ihtiyaç duymadan düzelebilir. Ancak bol miktarda sıvı alınmalıdır. İlerlemiş olan vakalarda antibiyotik tedavisi gerekli olabilir.
Doktor tarafından önerilen ilaçlar hem parazitlerden hem bakterilerden kaynaklı olan dizanteriyi tedavi ederler.
